Σάββατο 23 Μαρτίου 2013

Η ζήλεια δεν έχει μόνο την κακή της έννοια...


Η ζήλεια δεν έχει μόνο την κακή της έννοια, όπως συνήθως νομίζουμε, αλλά επίσης και την καλή της έννοια. Κακή ζήλεια είναι όταν αντιπαθούμε κάποιον λόγω των ευκαιριών, χαρισμάτων, ή ικανοτήτων που έχει. Πίσω από αυτή τη ζήλεια κρύβεται συνήθως το παράπονο “Γιατί αυτός και όχι εγώ;”, μας κάνει δε να συμπεριφερόμαστε με τρόπο ύπουλο, εχθρικό και χαιρέκακο (δηλαδή χαιρόμαστε όταν ο άλλος πάθει κάποιο κακό). Το ακριβέστερο όνομα για αυτή την ζήλεια είναι “φθόνος” και μόνο προβλήματα φέρνει, τόσο σε εμάς όσο και σε αυτόν που φθονούμε.

Υπάρχει όμως και η άλλη ζήλεια, η καλή ζήλεια, όπου η αίσθηση ότι κάποιος άλλος έχει χαρίσματα και ικανότητες μας κάνει και εμάς να αγωνιστούμε με δημιουργικό τρόπο ώστε να τα αποκτήσουμε. Το ακριβέστερο όνομα για αυτή τη ζήλεια είναι “θαυμασμός”, ένας θαυμασμός που οδηγεί στον έμπρακτο ζήλο. Όπου υπάρχει αυτό το αίσθημα του υγιούς θαυμασμού, συνοδεύεται συνήθως από το συναίσθημα της ευγνωμοσύνης προς αυτόν που με το παράδειγμά του μας φανέρωσε ένα καλύτερο τρόπο.

Ένα παράδειγμα ίσως μας βοηθήσει να αντιληφθούμε την διαφορά μεταξύ των δύο ειδών “ζήλειας”: Μπορεί να αντιληφθούμε ότι κάποιος είναι καλύτερος από εμάς στα μαθήματά του, ή ότι έχει περισσότερη κοινωνική επιτυχία. Η φθονερή αντίδραση θα ήταν να αρχίσουμε να τον κατηγορούμε, ότι δεν είναι στ' αλήθεια τόσο καλός κ.ο.κ. Η αντίδραση που περιέχει θαυμασμό όμως, θα ήταν να τον “παραδεχθούμε” ως όντως καλό σε αυτό που κάνει, και προσεκτικά να ερευνήσουμε για να καταλάβουμε τον τρόπο που το καταφέρνει, ώστε να τα καταφέρουμε καλύτερα και εμείς. Αυτή είναι η διαφορά μεταξύ της κακής ζήλειας και της καλής ζήλειας, της κακής σύγκρισης και της καλής σύγκρισης.

Ακόμη όμως και όταν πρόκειται για περίπτωση καλής σύγκρισης, πρέπει να τηρούνται κάποια όρια. Δεν είναι όλα τα χαρίσματα για όλους τους ανθρώπους. Άλλοι είναι πιο έξυπνοι, άλλοι πιο κοινωνικοί, άλλοι πιο δυνατοί σωματικά κ.ο.κ. Ναι, ας μιμηθούμε ό,τι αξιέπαινο βλέπουμε σε άλλους, στα μέτρα όμως των δυνατοτήτων της δικής μας φύσης και χωρίς να μας γίνεται άγχος.